Ως αναμενόμενη παρουσιάζεται από τη Λευκωσία η χθεσινή συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας στο Άτυπο Συμβούλιο των ΥΠΕΞ στις Βρυξέλλες. Σημείο αναφοράς ήταν βεβαίως η ανταλλαγή απόψεων για την πορεία των ευρωτουρκικών σχέσεων, κάτι που ήταν και ο πρωταρχικός στόχος της συμμετοχής Χακάν Φιντάν στο Συμβούλιο. Όπως υποστηρίζει η Λευκωσία, η απόφασή της να μην προβάλει προσκόμματα σε μια τέτοια συμμετοχή εκτιμήθηκε ιδιαιτέρως από τους εταίρους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σύμφωνα με διαρρέουσες πληροφορίες, η Λευκωσία μέσα από μια πολύ εποικοδομητική συζήτηση αποτύπωσε τις πάγιες θέσεις και εκτιμήσεις της ταυτισμένες με τα υπόλοιπα κράτη, για την σημαντικότητα της Τουρκίας στο ευρύτερο γεωστρατηγικό πλαίσιο, ως μια μεγάλη δύναμη στην περιοχή, αλλά ταυτοχρόνως αποτύπωσε και την ανάγκη όπως λειτουργήσει με βάση τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με το Κυπριακό αλλά και με την προσέγγισή της απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Καμία αποσύνδεση
Όπως δήλωσε δε ο υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κόμπος μετά την άτυπη συνάντηση, είναι ξεκάθαρο ότι παρά τη σημαντικότητα της Τουρκίας, η οποία αναγνωρίζεται, δεν είναι δυνατόν να υπάρξει αποσύνδεση του Κυπριακού από την όποια πρόοδο μπορεί να προκύψει στα ευρωτουρκικά. Ένα μήνυμα το οποίο ήταν λίγο - πολύ αναμενόμενο από πλευράς της Λευκωσίας, χωρίς ωστόσο αυτό να καθορίζει, σύμφωνα με πληροφορίες, τις όποιες διαθέσεις της τουρκικής πλευράς σε σχέση με τις προσπάθειες να υπάρξει διάλογος στο πρόβλημα.
Σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Κωνσταντίνου Κόμπου μετά το τέλος της συνόδου, κατά τη διάρκεια της συζήτησης δόθηκε η ευκαιρία στην ΕΕ, τόσο σε θεσμικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο κρατών μελών, να εκφράσει με απόλυτη σαφήνεια τις θέσεις της γύρω από το Κυπριακό και σε σχέση με το πώς αυτό αποτελεί σημαντικό θεμελιώδη παράγοντα ως προς την πρόοδο για τα ευρωτουρκικά και τόνισε ότι «η προσέγγιση των άλλων κρατών μελών επί του ζητήματος αφήνει την κυπριακή πλευρά απόλυτα ικανοποιημένη».
Παραγωγική προσέγγιση
Κατά την εξέλιξη της συζήτησης τέθηκαν ζητήματα που αποτελούν πάγιες θέσεις της τουρκικής πλευράς, αλλά σαφώς με αποφυγή ακραίων τοποθετήσεων για δύο κράτη. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην πορεία της συζήτησης και όχι στην αρχική τοποθέτηση του Χακάν Φιντάν, μετά και από εκφρασθείσα θέση του ΥΠΕΞ Κωνσταντίνου Κόμπου ότι σε έναν παραγωγικό ευρωτουρκικό διάλογο, που όλοι επιθυμούν, θα πρέπει να μην αγνοηθούν ορισμένες παράμετροι, κυρίως σε σχέση με το Κυπριακό, ο Τούρκος ΥΠΕΞ παρουσίασε τις κλασικές θέσεις της Άγκυρας. Μίλησε για την «απομόνωση» της τ/κ κοινότητας, έκανε αναφορά στην ύπαρξη στην Κύπρο κυριαρχικά ίσων κοινοτήτων, ενώ αναφέρθηκε και στο γεγονός ότι προηγούμενες προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού δεν έχουν αποδώσει παρά τις προθέσεις της χώρας του. Συμπεριέλαβε επίσης στην τοποθέτησή του, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, τη θέση πως στην Κύπρο υπάρχουν δύο κυριαρχικά ίσες οντότητες, οι οποίες θα πρέπει να συνεργαστούν και να μην επηρεάσουν τα ευρωτουρκικά.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «Π», μέσα από τη συζήτηση, η οποία στο σύνολό της αποτιμάται με θετικό πρόσημο:
Ο ευρωτουρκικός διάλογος θα συνεχιστεί, αλλά η βάση της Ένωσης και οι κανόνες της δεν μπορούν να παραβιαστούν. Ο διάλογος θα πρέπει να έχει πλουραλιστικές αναφορές και να κινείται στο αμοιβαίο όφελος
Δημιουργήθηκε ένα θετικό κλίμα και από τη στάση της Λευκωσίας, αλλά δεν έχει διαφανεί το επίπεδο της δυναμικής αλλά και μιας καταλυτικής αποτελεσματικότητας στην προσπάθεια που αναμένεται να υπάρξει εντός Σεπτεμβρίου στο Κυπριακό
Λευκωσία και Αθήνα, όπως και σειρά εταίρων τους, εκτιμούν πως το όλο το βάρος ενός εποικοδομητικού διαλόγου πέφτει στο επίπεδο των αποφάσεων της Τουρκίας, χωρίς ωστόσο να μπορούν ακόμη να εξαχθούν συμπεράσματα για το αν θα υπάρξουν εξελίξεις το επόμενο διάστημα και στο πλαίσιο της επιμονής του Γενικού Γραμματέα του ΗΕ να αποτελέσει ο Σεπτέμβριος μια ακόμη χρονική συγκυρία.
Δείχνει τον δρόμο
Το στίγμα της άτυπης συνόδου με τη συμμετοχή του Τούρκου ΥΠΕΞ έδωσε πριν τη συζήτηση ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος εστίασε στην ανάγκη η Τουρκία «να καταλάβει τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με τη θέση ενός κράτους μέλους, της Κύπρου, που έχει μια δύσκολη σχέση με την Τουρκία».
Εκτίμησε ακόμη την παρουσία του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών στο γεύμα εργασίας της άτυπης συνόδου ως σημαντική, αφού αυτή πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά εδώ και καιρό, δίνοντας τα εύσημα σε όσους επέτρεψαν να σταλεί η πρόσκληση προς τον κύριο Φιντάν. Ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ μίλησε και για τη σπουδαιότητα ενός διαλόγου με την Τουρκία.
Η δυναμική των ελληνοτουρκικών
Ως ακόμη μια θετική συνάντηση καταγράφηκε στο πλαίσιο του Άτυπου χθεσινού Συμβουλίου και η συνάντηση των ΥΠΕΞ Ελλάδας και Τουρκίας. Σύμφωνα με τον Γιώργο Γεραπετρίτη, έγινε ανταλλαγή απόψεων «για την ανάγκη επανεκκίνησης του διαλόγου για το Κυπριακό, στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά και αξιοποίησης της ευκαιρίας που δημιουργεί η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων». Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, που διήρκησε μία ώρα και πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, συζητήθηκαν επίσης οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας.
Σύμφωνα με ΚΥΠΕ, το οποίο επικαλείται διπλωματικές πηγές στην Αθήνα, «ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι η Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, όμως θα πρέπει να γίνονται σεβαστά το ευρωπαϊκό κεκτημένο, η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών μελών και η Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας της ΕΕ. Επί αυτού απαιτείται μεγαλύτερος συντονισμός μεταξύ της Τουρκίας με την ΕΕ».
«Στο σκέλος της συζήτησης για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ο κ. Γεραπετρίτης έθεσε όλα τα θέματα που κατά το προηγούμενο διάστημα δημιούργησαν εντάσεις εκ μέρους της Τουρκίας, επισημαίνοντας την ανάγκη ύπαρξης καλού κλίματος, αποφυγής εντάσεων και σεβασμού του διεθνούς δικαίου», σημειώνουν οι διπλωματικές πηγές.
Τέλος, συζητήθηκε η επικείμενη συνάντηση των ηγετών της Ελλάδας και της Τουρκίας στη Νέα Υόρκη, όπου θα συζητηθούν το χρονοδιάγραμμα και τα επόμενα βήματα του διαλόγου.
